جشنواره ملي قدرداني از كارآفرينان بر‌تر كشور كه بهمن‌ماه برگزار شد فرصتي بود تا چهره‌هاي موفق كارآفريني كشور معرفي شوند؛ جواناني كه با تلاش و پشتكار و سرمايه‌گذاري، ضمن نشان دادن توانمندي‌هاي خود در عرصه‌هاي مختلف علمي و خدماتي براي تعدادي از جوانان ديگر شغل ايجاد كردند. ويژگي خاص كارآفرينان بر‌تر كشور اين است كه آنها به‌جاي تقاضاي كار در سازمان‌هاي دولتي نه‌تنها خود مشغول به‌كار شدند بلكه اقدام به كارآفريني كرده و تعداد ديگري از جوانان را نيز وارد كار كردند.
مهندس محمد نسايي، مبتكر و طراح و سرمايه‌گذار رصدخانه كاسين در خرم‌آباد و بهرام كاردان مبتكر ساخت منطقه نمونه گردشگري آبگرم اصفهان(ورتون) 2كارآفرين بر‌تر كشور هستند كه در جشنواره ملي امتنان از كارآفرينان از فعاليت‌هاي آنها تقدير شد. اين دو كارآفرين بر‌تر سختيها و مشكلات بسياري را براي رسيدن به هدف پشت سر گذاشتند. آنها از سختيها و مشكلات و پروژه‌هايي كه به ثمر نشست و منجر به كارآفريني براي تعدادي از جوانان شد مي‌گويند.
- طلوع در افق همت
كارآفريني كه به شكار ستاره‌ها و كهكشان‌ها رفت
تماشاي ستاره‌هاي زيبا در تاريكي شب و رصد سيارات، آرزويي بود كه باعث شد مهندس جوان براي تحقق آن به‌دنبال آموختن علوم مهندسي و طراحي و ساخت رصدخانه برود. مهندس محمد نسايي توانسته با تحقق بخشيدن به آرزويش و با طراحي و ساخت مدرن‌ترين و مجهز‌ترين رصدخانه خاورميانه، نام ايران را در منطقه پرآوازه كند. اين جوان ۲۷ ساله خرم‌آبادي مديرعامل، طراح، سازنده و سرمايه‌گذار رصدخانه كاسين لرستان است كه توانست براي ۲۵ جوان كارآفريني كند.
رصدخانه كاسين بر بلنداي قطب گردشگري غرب كشور ساخته شده و همچون نگيني در بام دنيا، بر بلنداي مجتمع علمي- تحقيقاتي و گردشگري چهارده معصوم(ع) مي‌درخشد . اين مجتمع با مشرف‌بودن بر شهرستان خرم‌آباد لذت همزمان مشاهده زمين و آسمان را در اختيار علاقه‌مندان علم نجوم قرار مي‌دهد. اين مجموعه يكي از بناهاي بي‌نظيري است كه داراي استانداردهاي جهاني ساخت، معماري روز و شكل هندسي خاص است و همچنين با داشتن ۵كيلومتر راه دسترسي اختصاصي براي عموم علاقه‌مندان و رصدگران و گردشگران از داخل و خارج كشور، براي خرم‌آباد اعتباري به‌هم زده است.
- ريشه‌هاي يك آفرينش
اين مجموعه به‌عنوان يك رصدخانه مجهز آموزشي و تفريحي توانسته پاسخگوي نيازهاي علمي و پژوهشي و رفاهي محققان و علاقه‌مندان علم نجوم داخل و خارج كشور باشد. همچنين اين رصدخانه به‌عنوان مركز استراتژيك رويت هلال‌ماه و ثبت هلال فعاليت مي‌كند و در ابتداي‌ماه مبارك رمضان و همچنين‌ماه شوال با استفاده از بهترين و فني‌ترين تلسكوپ‌ها، هلال‌ماه رويت مي‌شود.
محمد نسايي از روزهايي مي‌گويد كه به سوي نجوم و ساخت رصدخانه براي كشف شگفتي‌هاي آسمان كشيده شد؛ «علاقه خانوادگي ما به علم نجوم باعث شد تا به سوي علم شناخت كهكشان‌ها و ستاره‌ها سوق پيدا كنم و همراه با خواهرم رصدخانه مدرن كاسين را در خرم آباد طراحي كنيم و بسازيم. در دانشگاه خرم‌آباد در رشته مكانيك طراحي جامدات تحصيل مي‌كردم و علاقه زيادي به طراحي داشتم. تحصيلاتم را در مقطع كار‌شناسي‌ارشد مديريت ادامه دادم. علاقه‌ام به طراحي و همچنين نجوم باعث شد تا ساخت رصدخانه به‌عنوان يكي از دغدغه‌هاي ذهني‌ام شود و هميشه در ذهنم آن را طراحي كنم. نخستين و مهم‌ترين بخش براي ساخت رصدخانه پيدا كردن مكان مناسبي بود كه بر بلندي قرار داشته باشد و از آلودگي‌هاي نوري دور باشد. سرانجام طرح ساخت رصدخانه را در بام خرم‌آباد اجرا كرديم.»
او ادامه مي‌دهد: «كارهاي تحقيقاتي و مكان‌يابي رصدخانه لرستان از سال ۸۷ آغاز شد. روند اجرايي طرح از نيمه دوم سال ۹۰ آغاز شد و فاز اول آن سال گذشته و فاز دوم نيز ابتداي امسال به بهره‌برداري رسيد. احداث رصدخانه شرايط خاصي دارد و زمين بايد ارتفاع و شرايط خاصي داشته باشد. اين زمين‌ها معمولا از سوي منابع طبيعي به‌صورت اجاره‌اي واگذار مي‌شوند. ارتفاعي كه اين رصدخانه از سطح شهر خرم‌آباد دارد، ۷۶۰ متر است و از سطح دريا هزارو۸۶۰ متر بالاتر است و اين موقعيت و ساختار باعث شده كه به‌عنوان نخستين پژوهشكده بررسي فيزيك خورشيدي شناخته شود. در اين رصدخانه ما افق منفي داريم به اين معني كه ما بالاتر از افق خورشيد قرار گرفته‌ايم و امكان بررسي اين پديده براي نخستين بار در كشور براي پژوهشكده ما فراهم شده است».
- سفره‌اي گشوده شد
به گفته مهندس نسايي با ساخت اين رصدخانه هم‌اكنون براي ۲۵نفر كارآفريني شده است و به شكل غيرمستقيم نيز دانشجويان رشته فيزيك گرايش نجوم در اين مركز آموزش مي‌بينند و به‌عنوان كارآموز با ابزارهاي تلسكوپي خورشيدي و مدرن‌ترين تلسكوپ‌هاي كشور و تلسكوپ مركزي رصدخانه به‌صورت تخصصي كار مي‌كنند و آنها مي‌توانند پس از پايان دوره‌ها در اين مجموعه مشغول به‌كار شوند؛ «بسياري از نيروهايي كه در اين رصدخانه فعاليت مي‌كنند جوان هستند و همين ويژگي مورد توجه وزارت كار و امور اجتماعي قرار گرفت».
رصد خانه كاسين با هزينه ۷ميليارد توماني ساخته شده است و تا ۵ماه آينده طرح ملي دانش‌آموزي فناوري نجومي در اين رصدخانه به اجرا درخواهد آمد. مهندس نسايي مي‌گويد: «در اين سال‌ها هميشه از حمايت معنوي و مادي خانواده‌ام برخوردار بودم. شركت رصدخانه كاسين نخستين شركت دانش بنيان در حوزه نجوم است كه زيرنظر معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري فعاليت مي‌كند. اين رصدخانه حاصل مدت‌ها مطالعه ما درباره نقاط ضعف و قوت تمام رصدخانه‌هاست؛ نقاط ضعف و قوتي كه تلاش شده در اين رصدخانه حذف يا تقويت شود. در حال حاضر نخستين رصدخانه خصوصي در كشور هستيم و به‌عنوان مدرن‌ترين رصدخانه آموزشي خاورميانه در استان لرستان نيز ثبت شده‌ايم.
شركت ما در پارك‌هاي علم و فناوري ثبت شده است و به‌عنوان طرح بر‌تر استان نيز انتخاب شده‌ايم. سازمان مردم‌نهاد بر‌تر استان و كشور در حوزه پژوهشي و كانديداي اتحاديه هوافضا نيز هستيم».
- ويژگي‌هاي يك مكان منحصر به فرد
اين رصدخانه داراي گنبد الكترومكانيكي است و تلسكوپ و دوربين‌هاي ديگري به‌منظور رصد آسمان و همچنين مشاهده مناظر زميني و طبيعت اطراف در مجموعه مستقر است و بخش گنبد رصدخانه نيز با ضبط و پردازش تصوير، امكان انجام مطالعات علمي و مشاهده تصاوير دريافتي از تلسكوپ را در مانيتورهاي نمايشي فراهم مي‌كند. اين پروژه به‌گونه‌اي طراحي شده است كه بچه‌هاي 4 تا 5 ساله، دانش‌آموزان مقاطع مختلف و دانشجويان گرايش‌هاي نجوم و اخترفيزيك نيز مي‌توانند از اين مجموعه استفاده كرده و از بخش‌هاي آموزشي آن بهره ببرند. با نرم‌افزار و اسلايد‌هاي نجومي برنامه‌هاي آموزشي به زبان كودكانه به آنها آموزش مي‌دهد.
بخش دپارتمان‌هاي رياضيات و فيزيك رصدخانه يكي ديگر از بخش‌هاي اين رصدخانه است. اين دپارتمان‌ها براي مطالعه علاقه‌مندان علم رياضيات و فيزيك درنظر گرفته شده است تا با شيوه‌هاي نوين آموزشي با موضوعات و جنبه‌هاي گوناگون اين علوم آشنا شوند. همچنين آموزش و تدريس رياضيات و فيزيك براي پايه‌هاي تحصيلي مختلف ازجمله فعاليت‌هاي اين دپارتمان‌هاست.
سوئيت‌هاي اقامتي براي رفاه و اسكان محققان و پژوهشگران با هدف ايجاد امكان مطالعه اجرام با طلوع در ساعات بامدادي شب درنظر گرفته شده است و همه مردم نيز مي‌توانند از اين امكانات استفاده كنند. در نمايشگاه عكس رصدخانه نيز تصاوير متنوعي در زمينه علم و نجوم و فناوري‌هاي فضايي به نمايش درآمده است و بازديدكنندگان به‌طور عيني و ملموس با بسياري از مفاهيم اين علم آشنا مي‌شوند. تلسكوپ ثبت داده‌هاي خورشيدي، تلسكوپ رويت هلال، رستوران‌گردان، كافي شاپ، پژوهشكده علمي، سايت فناوري روباتيك، سالن آمفي‌تئا‌تر و آسمان‌نما از ديگر امكاناتي است كه در اين مجموعه طراحي شده است.
- رصدخانه پلي براي المپيادي‌ها
با توجه به اهميت بازديدهاي دانش‌آموزي در تقويت يادگيري، ابتكار و نوآوري و تأثير فعاليت‌هاي فوق برنامه و مكمل در غني‌سازي اوقات فراغت دانش‌آموزان، طرح ملي دانش‌آموزان فناور نجومي تا ۵ماه آينده توسط دبيرخانه اجرا خواهد شد. اين طرح مي‌تواند به راهيابي دانش‌آموزان به المپيادهاي نجوم و فيزيك كمك كرده و در افزايش افق ديد دانش‌آموزان، خلاقيت و اميد به زندگي، آينده شغلي و اجتماعي دانش‌آموزان، توانمندسازي اوليا در جهت شناخت استعداد دانش‌آموزان مؤثر باشد.
اين طرح با برگزاري آزمون تعيين سطح دانش‌آموزان، انتخاب استعدادهاي بر‌تر نجومي و تشكيل بانك نخبگان هر استان برگزار مي‌شود و با همكاري معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري و وزير آموزش و پرورش در كل كشور اجرايي خواهد شد.كل پروژه رصدخانه تا به امروز 7ميليارد تومان هزينه داشته است و با توجه به اينكه كل طرح توسط محققان و متخصصان داخلي انجام شده است، حدود ۳۰ تا۴۰ درصد هزينه‌ها را كاهش داده‌است.
نسايي در پايان مي‌گويد: « در اين مدت تلاش كرده‌ايم با برگزاري دوره‌هاي آموزشي و تورهاي علمي و خانوادگي علاقه‌مندي به رشته نجوم و اختر‌شناسي را در جامعه افزايش دهيم».
- 12سال تلاش
كارآفريني كه همه وقت و عمرش را گذاشته تا حيات را به روستاهاي ايران بازگرداند
همه‌‌چيز از يك فكر و ايده شروع شد و بعد از آن تحقيقات علمي دقيق و مدون. روستا‌ها خالي مي‌شوند درحالي‌كه آرزوي مردم شهر، رفتن به دل روستاهايي است كه طبيعت را به آنها هديه مي‌دهد. شهري‌ها دوست ندارند با ريشه‌هاي اصيل فرهنگ ايراني خداحافظي كنند و يكسره در دل سبك زندگي غربي شده شهرها گم شوند، براي همين روستا بهترين فرصت آنها براي بازگشت به گذشته‌شان است. همين چند خط فكر و ايده، جواني را به حركت درآورد تا روستايي را از فراموشي نجات دهد. اين داستان بهرام كاردان و روستايي است كه براي جذب گردشگر در آن سرمايه‌گذاري كرده است.
- روستايي كه از بن‌بست خارج شد
از سال ۸۲ به‌دنبال طرحي تازه در حوزه گردشگري بودم و ذهنم را به‌شدت مشغول كرده بود. سال‌هاست كه روستاهاي كشور با معضل خشكسالي مواجه هستند و بسياري از روستاييان با توجيه اينكه كشاورزي و دامداري از لحاظ اقتصادي براي آنها درآمدي به همراه ندارد روستا را ترك و به شهرها مهاجرت مي‌كنند. متأسفانه سال‌هاست شاهد مهاجرت بالاي روستاييان به شهرها هستيم. با بررسي‌هاي علمي زيادي كه در اين زمينه انجام دادم به اين نتيجه رسيدم كه گردشگري روستايي تنها راه نجات روستا‌هاست. بسياري از روستاهاي ما از ظرفيت بالاي گردشگري برخوردارند و توريست‌هاي داخلي و خارجي براي ديدن اين ظرفيت‌ها و استفاده از آن حاضر به پرداخت هزينه هستند. تلاش كردم تا با پيدا كردن فضايي مناسب اين ايده را به نتيجه برسانم.
در آن زمان متأسفانه تعريف مشخصي از گردشگري روستايي نبود. تصميم گرفتم در اين زمينه مدل‌سازي كنم. در اين مدل تلاش كردم ضمن حفظ بافت و معماري سنتي روستا‌ها و همچنين آداب و رسوم، زمينه‌هاي جذب گردشگر را در اين روستا پياده كنم اما متأسفانه با مشكلات زيادي مواجه شديم. مهم‌ترين اين مشكل مقاومت روستاييان بود. آنها از گردشگري روستايي تعبير درستي نداشتند و به آن علاقه‌اي نشان نمي‌دادند. از آنجا كه اجرا كردن اين طرح در روستاهايي كه سكنه داشت با مشكلات زيادي همراه بود اواخر سال ۸۸ به سمت پيدا كردن روستايي خالي از سكنه رفتيم تا بتوانيم اين طرح را در آنجا اجرا كنيم. سال‌ها در شهرداري مسئول بخش فرهنگي، هنري و گردشگري بودم و از ابتدا نيز اين دغدغه را داشتم كه چگونه مي‌توان ضمن حفظ بافت روستا‌ها از آنها براي گردشگري استفاده كرد.
- روستاي گل سرخ
در ۳۵ كيلومتري شرق اصفهان (جاده اصفهان- نايين) در منطقه سجزي براي دوري از هياهوي شهري به جايي آرام و دل‌انگيز مي‌رسيم. سپس وارد جاده روستاي ورتون خواهيم شد. ۱۵ كيلومتر به سمت شمال برويم تابلوهاي دهكده گل‌سرخ (آبگرم) را خواهيم ديد. ورتون در زبان پهلوي به‌معناي محل روييدن گل سرخ است. اين دهكده در منطقه‌اي بكر و به دور از آلودگي‌هاي شهري با چشم‌انداز‌هايي زيبا از دشت و كوهستان واقع شده است. طبيعت، ميراث آيندگان است. تأكيد و تعهد بر حفظ و نگهباني از اين ميراث كمياب در زندگي شهري امروز با اعتقاد به محيط‌زيست پاك و سالم امكان‌پذير است.
اين دهكده تفرجگاهي سلامت محور، با امكانات گوناگون اقامتي، تفريحي و گردشگري است. حوض‌خانه آبگرم مراد، حوضچه‌هاي خصوصي آبگرم لوتوس، اتاق‌هاي ماساژ، مجموعه كلبه‌هاي اقامتي، رستوران، سفره‌خانه، چايخانه و شربتخانه، آلاچيق‌هاي اقامتي، سرويس‌هاي بهداشتي. حمام، شترسواري و دوچرخه سواري كوهستان مكان‌ها و برنامه‌هايي براي جذب علاقه‌مندان طبيعت است. اين منطقه مكاني شناخته شده نيز براي محققان و كار‌شناسان علوم زمين‌شناسي است. اينجا سرزمين گل سرشور و گل و لاي دارويي است. برادران آنتوني و رابرت شرلي از سجزي به سوي ورتون حركت كرده و از آنجا به آبگرم رفته‌اند. پيش از آنها شاه عباس به اين محل رفته و از درد قولنج رهايي پيدا كرده بود. شاردن (جهانگرد فرانسوي زاده ۱۶۴۳ ميلادي) مي‌نويسد: من از اينگونه آب‌ها در گرجستان، عراق عجم، باختر، حوالي پارس و دوازده فرسنگي اصفهان ديده‌ام. سرانجام پس از مدت‌ها مطالعه و بررسي روستاهاي خالي از سكنه مجموعه آب گرم ورتون كه در ۶۰ كيلومتري اصفهان قرار دارد و تفرجگاه شاه عباس بود را براي اين پروژه درنظر گرفتيم تا مدل گردشگري روستايي را در آنجا پياده كنيم. در دانشگاه خراسان تحصيل مي‌كردم و پايان نامه‌ام نيز توسعه گردشگري روستايي بود و راه‌هاي اين توسعه را بررسي علمي كرده بودم. از سال ۱۳۹۰ استارت كار در اين منطقه زده شد. يكي از آثار تاريخي آب گرم ورتون، حوض‌خانه مراد است كه در سال ۸۷ به ثبت آثار ملي رسيد و بيش از ۸۰۰ سال قدمت دارد. حوض‌خانه مراد يك بناي تاريخي مهم در دنياست.
سال ۹۰ با همكاري سازمان ميراث فرهنگي اين حوض‌خانه را مرمت كرديم و ضمن حفظ آثار باستاني و مرمت آنها شروع به ساخت حوضچه‌هاي خصوصي آبگرم به‌صورت مجزا و همچنين تعداد۲۰ كلبه براي اقامت كرديم. چشمه‌هاي آبگرم از جمله منابع و جاذبه‌هاي ژئوتوريسم در دنيا و داراي ارتباط مستقيم با گردشگري درماني هستند. مجموعه‌اي از استخرهاي مدرن آبگرم در اين منطقه ساختيم و تلاش كرديم تا كاربري حوض‌خانه مراد به همان شكل حوضچه آبگرم حفظ شود. همچنين دوچرخه‌سواري كوهستان به همراه شترسواري و نجوم و رصد ستاره‌ها را در اين منطقه راه انداختيم و همه تلاش ما اين بود كه بتوانيم از پتانسيل بالاي اين منطقه در زمينه گردشگري روستايي استفاده كنيم. علاوه بر آبگرم ورتون قرارگيري اين چشمه در تپه‌هاي مشرف بر دشت ورتون تا زفره از ديگر جاذبه‌هاي اين منطقه است. آبگرم چشمه‌هاي اين منطقه، معدني و از دسته آب‌هاي كلروره بي‌كربناته و سولفاته گرم است كه از آن در درمان دردهاي عصبي و روماتيسمي استفاده مي‌شود و براساس تحقيقات پزشكي، مي‌توان با استفاده از اينگونه آب‌ها، به روش هيدروترابي (آب درماني)، در درمان بيماري‌ها، نتيجه بهتري به‌دست آورد.
- ۹ ميليارد تومان براي خروج از بن‌بست
در مرحله اول شروع اجراي اين طرح كه ۹ ميليارد تومان هزينه در پي داشته است براي ۴۵ نفر كارآفريني كرديم و با اضافه شدن بخش‌هاي خدماتي ديگر براي ۷۰ نفر در اين منطقه گردشگري اشتغال‌زايي شده است. متأسفانه يكي از مشكلاتي كه سال‌هاست با آن مواجه هستيم بي‌توجهي دولت به زيرساخت‌هاست. در سال گذشته با توجه به اوضاع اقتصادي كشور و با مجموعه اعتبارات اندكي كه در اين زمينه تخصيص پيدا كرده است، مسئولان نتوانسته‌اند زيرساخت‌ها را براي ورود راحت‌تر گردشگران به اين منطقه آماده كنند و به همين دليل مشكلات زيادي براي ما به‌وجود آمده است. يكي از مشكلات مربوط به جاده خاكي است كه طول آن ۱۰ كيلومتر است و تاكنون اقدامي براي آسفالت كردن آن نشده. بار‌ها اين جاده را تعمير كرده‌ايم اما بعد از مدتي دوباره مشكلات سر باز مي‌كنند. متأسفانه اين جاده خاكي تأثير مستقيمي بر عدم‌استقبال توريست‌ها از اين مجموعه گردشگري دارد. اين پروژه اگر با موفقيت همراه باشد مي‌تواند براي تعداد بيشتري از مردم كارآفريني كند و رونق اين منطقه در گرو موفق بودن اين پروژه است. بيشتر تورهاي مسافرتي به اين منطقه از تهران و شهرهاي اطراف است و بسياري از توريست‌ها نيز به شكل انفرادي به روستاي گل سرخ سفر مي‌كنند. اين پروژه محصول كار تيمي در يك شركت است و سال‌هاست براي آن خون دل خورده‌ايم. وقتي جوان بودم پدرم هميشه مي‌گفت تا خون دل نخوري نمي‌تواني در يك كار بزرگ موفق شوي و امروز مي‌دانم معناي خون دل خوردن چيست. منطقه‌اي كه تا پيش از اين با چالش بزرگ انتظامي مواجه بود و معضل مواد‌مخدر در آنجا وجودداشت حالا به گفته نيروي انتظامي با انجام پروژه گردشگري امنيت به اين منطقه بازگشته و توجه بسياري را به‌خود جلب كرده است. اگر مي‌خواهيم روستا‌ها را از بن‌بست نجات بدهيم بايد به ظرفيت گردشگري روستا‌ها توجه ويژه داشته باشيم. تجربه گردشگري در دنيا نشان داده است كه آنها به جاي فروش نفت توجه ويژه‌اي به گردشگري روستايي دارند. متأسفانه امروزه خانه‌هاي كاهگلي كه بسياري از شهرنشينان آرزوي ديدن و اقامت چند ساعته در آنها را دارند تخريب شده و به جايشان خانه‌هاي آپارتماني ساخته شده درحالي‌كه با استفاده از ظرفيت گردشگري مي‌توانيم بسياري از روستاهاي كشور را از وضعيتي كه در آن قرار دارند نجات دهيم.
نظر شما